Fegrun borgarinnar og hugleiðingar um Lækjartorg

Það eru gleðifréttir að það eigi að verja 6,5 miljörðum í að fegra borgina og endurbæta sameiginleg rými Reykvíkinga eins og Lækjartorg, Ingólfstorg og fleiri svæði. Ég er ekki í vafa að þeim peningum er vel varið, bæði skapar það störf fyrir einstaklinga og minni verktaka og svo gerir það borginna vistlegri,  skemmtilegri og ef vel tekst til skapandi. Það er ekki svo lítils virði að gera umhverfi okkar meira skapandi og nærandi í ljósi nýjustu rannsókna sem sýna að skapandi greinar hérlendis velti jafnmiklu og áliðnaðurinn.

               Lækjartorg árið 1926

Lækjatorg hefur síðustu áratugina verið hálfgerður vandræðastaður í borginni og aldrei virkað almennilega sem borgartorg ólíkt Austurvelli sem alltaf stendur fyrir sýnu hvort sem er í margmenni eða fámenni. Ástæðan fyrir því að Austurvöllur er alltaf áhugaverður staður í mínum huga og að ég tel flestra íslendinga er að hann meira einskonar garðtorg eða Square (http://en.wikipedia.org/wiki/Russell_Square) eins og tíðkast í London, þar sem gæðin eru fólginn bæði í mannlífi en ekki síst gróðursæld og menningarlegu umhverfi. Lækjatorgi vantar eiginleika garðtorgsins og virkar því fremur grátt og nöturlegt þegar lítið er um að vera það. Það er samt ekki endilega rétt að breyta Lækjatorgi í garðtorg heldur að huga frekar af því að auka lifandi starfssemi við torgið, koma lífi í húsin þar ekki síst vestanmegin þar sem héraðsdómur er staðsettur sem ekkert líf gefur út á torgið.  Fyrir utan að gæða húsin meira lífi þyrfti að bæta skjól á svæðinu og gera það hlýlegra með gróðri, gjarnan sígrænum runnum og fallegum gosbrunni til minningar um brunninn sem var áður þar. Torgið mætti láta flæða út á Lækjargötu og tengja þannig við Stjórnarráðið, þannig væri einnig hægt að hægja á umferðinni.

Það væri einnig áhugavert að gera svæði þar sem heitt vatn og ljós væri notað til að gera skúlptúr jafnvel með upphituðum sætum til að mynda einhverskonar aðdráttarafl. Þetta ætti vissulega vel við í borg sem kennir sig við reyk, listaverk þetta væri síbreytilegt eftir því hvernig viðrar ekki síst á vetrum þegar gufa og lýsing gætu myndað dulúðlega stemmningu. Þetta er engin ný hugmynd fyrir Lækjartorg, ég hef heyrt um margar útfærslur og erlendis má sjá góðar fyrirmyndir ekki síst í okkar gömlu höfuðborg Kaupmannahöfn þar sem gufuspúandi eirskúlptúrarnir við Axeltorv gegnt innganginum í Tívolí njóta sín vel í gráu vetrarveðrinu. Besta fyrirmyndina tel ég hinsvegar vera Sankt Hans Torv þar sem mikill nútímalegur granítskúlptúr með vatnsspili rammar inn fremur opið torg og aðskilur frá umferðargötu.sjá td. http://www.dac.dk/visKanonVaerk.asp?artikelID=2715#  Áhugasömum vil ég benda á borgarhönnuðinn Jan Gehl og hans frábæru bækur sem hann byggir á áratugalöngum rannsóknum (http://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Gehl)

Sankt Hans Torg á Norðurbrú í Kaupmanna- höfn

                                                                                                                                                             Í lokin vil ég sem landslagsarkitekt og garðyrkjumaður sannarlega vona að faglega verði staðið að verki við fegrun og endurbætur á sameiginlegum svæðum borgarinnar, að landslagsarkitektar verði fengnir til að endurhanna torgin og að faglærðir skrúðgarðyrkjumenn sjái svo um framkvæmdir.